اگرچه جواز تصرف فقیه در برخی امور اجمالا مورد پذیرش تمام فقهای امامیه است و قول و فعل آن‌ها بر این امر دلالت دارد. با وجود این، همه این آراء را نباید مانند هم پنداشت و آن‌ها را در عرض هم قرار داد. تفاوت این آراء تنها در حیطه و یا ادله اثبات‌کننده ‌ولایت فقیه نیست، بلکه چگونگی ورود به‌بحث، نوع کارایی این نظریه را متفاوت خواهد کرد. مقصود، کارکردگرایی در استدلال فقهی ‌نیست، ولی هر نظریه ای در مقام عمل کارکردی متفاوت از دیگران دارد. شیوه ورود و خروج امام خمینی رحمه الله علیه در مسئله ولایت فقیه، هم به‌جهت وسعت دید و لحاظ جوانب مختلف موضوع آن و هم به‌لحاظ کارکردی که متناسب با همین شیوه استدلال از آن حاصل می‌شود، کاملا با نظریات دیگر مطروحه در این باب که پیش از ایشان مطرح بوده، متفاوت است و باید آن را انقلاب کوپرنیکی در حیطه فقه دانست که فقه را به‌لحاظ کارکرد سیاسی- اجتماعی، وارد مرحله جدیدی می کند. بحث بر سر تغییر احکام فقه نیست، بلکه در مقام عمل و اجرا، این نظریه دیدی اجرایی و عملیاتی را برای ایجاد ساختاری نظام‌مند برای تحقق احکام سیاسی- اجتماعی فقه در عصر غیبت امام زمان - عجل الله تعالی فرجه الشریف- پیش رو می‌گذارد.
 

ادامه مطلب...

غدیر تجلی‌گاه ولایت اعظم

واقعه آسمانی و بسیار پر اهمیت غدیر از جهات گوناگون و ابعاد مختلفی قابل بررسی و تأمل است. اما به نظر می‌رسد آنچه مقدم بر همی ابعاد باید مورد توجه قرار بگیرد، آن است که غدیر قبل از آنکه محلّی برای اعلام ولایت و وصایت امیرالمؤمنین (علیه السلام) باشد، محلی برای تجلی ولایت اعظم رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بود. به عبارتی دیگر غدیر مهم‌ترین موقعِ محکِ اطاعت پذیری مردم، نسبت به ولایت پیامبر (صلی الله علیه و آله) بود، تا پذیرش ولایت علی ابن ابی‌طالب (علیه السلام).

اگر بخواهیم در غدیر به غربت وصی پیامبر (صلی الله علیه و آله) نگاه کنیم، باید پیش از آن به غربت خود پیامبر (صلی الله علیه و آله) بنگریم. غربتی که ناشی از نتیجه آن امتحان بزرگ بود. در واقع باید بگوییم غدیر اساساً زمان اوج غربت ولایت پیامبر (صلی الله علیه و آله) بود، قبل از آن‌که آغاز غریبی امیرالمؤمنین (علیه السلام) باشد.

مهمترین سند این سخن همان کلام محوری رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در سخنرانی غدیر است که فرمود: " مَن کُنتُ مُولاهُ فهذا عَلیٌّ مُولاه " ابتدا بر ولایت خود تأکید می‌فرماید و سپس به ولایت علی (علیه السلام) تصریح می‌کند. لازمه این معنا آن است که: هر که ولایت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را نپذیرفته باشد، طبیعتاً ولایت علی (علیه السلام) را هم نخواهد پذیرفت.

ادامه مطلب...